Yozgat doğuda Sivas, güneyde Kayseri ve Nevşehir, güney batıda Kırşehir, batıda Kırıkkale, kuzeyde ise Çorum, Amasya ve Tokat illeri ile komşudur. Yüzölçümü izdüşüm olarak 13.597 km² dir. Gerçek yüzölçümü ise 14.037 km² dir.
Yozgat İli Genel Nüfusu : 444.211
-İl Merkezi Nüfusu: 79.240
-Yozgat Merkeze bağlı belde ve köylerin nüfusu: 18.203' dür.
Yozgat, Cumhuriyet öncesi kurulan altmış vilayetten birisi olup başlıca kaza merkezleri; Merkez, Akdağmadeni ve Boğazlıyan’dan ibarettir. İlin, asıl isim “BOZOK"tur ancak zamanla bu isim "Yozgat" olarak değiştirilmiştir. Oğuzların "BOZOK" koluna mensup Türkmenlerin bu bölgeye akınıyla birlikte, yöre "BOZOK" ismiyle anılmıştır. 1800'lü yıllara doğru bu ismin yanı sıra "YOZGAT" adı da telaffuz edilmiştir. Uzun süre “Bozok” adını taşıyan İl, Yozgat Milletvekillerinden Süleyman Sırrı İçöz’ün 25 Haziran 1927 tarihli teklifi üzerine “Yozgat” ismini almıştır. Daha sonra Sorgun’un da ilçe olmasıyla ilçe sayısı merkez dahil dörde çıkarılmıştır (1928). Yozgat’ın, bu dönemde dört ilçe ve 10 ‘u nahiye olmak üzere toplam 636 yerleşim yeri mevcuttur. Zamanla yeni ilçeler kurulmuş ve ilçe sayısı merkez ilçeyle birlikte 9 olmuştur. Bu ilçeler; sarasıyla; Merkez, Akdağmadeni, Boğazlıyan, Sorgun, Çekerek, Şefaatli, Sarıkaya, Çayıralan ve Yerköy’dür.1990 yılında çıkarılan bir kanunla; Aydıncık, Çandır, Saraykent, Kadışehri ve Yenifakılı da ilçe olunca ilçe sayısı merkez ilçeyle birlikte 13 rakamına ulaşmıştır. Yozgat bağlı 14 ilçe, 22 belediye ve 567 köy bulunmaktadır.
Yozgat Çamlık Milli Parkı
Yozgat Çamlık Milli Parkı 1958 yılında milli park ilan edilmiştir. 264 hektarlık alanına sahip olan Çamlık Milli Parkı Türkiye'nin ilk milli parkıdır.
Yozgat Çamlığı Milli Parkı 1982 yılında yapılan bir araştırmaya göre, Kafkas Çamı (Pinus nigra Arn. Subsp. Pallasiana) denilen 400 – 500 yaşlarında Karaçam türünü barındırmaktadır. Bu çam türü Türkiye'de sadece Çamlık'ta bulunmakta ve halen tohum verebilmektedirler. Ayrıca Çamlık'ta 43 familya ve 144 cins içinde toplam 212 bitki türü yaşamakta olup, bunların içinde 30’a yakın endemik tür bulunmaktadır. Bu nedenle Yozgat Çamlığı'nda botanik turizm potansiyeli de bulunmaktadır.
Çamlık Milli Parkında Orta Anadolu'nun mevcut bilinen hayvan türlerinin yanında Beyaz Kartal olarak bilinen, Amerika'ya has Altın Kartallar 1992 yılına kadar görülmekte idi. Çamlık Milli Parkı; içindeki 30’a yakın endemik bitki türü, Amerika'nın Beyaz Kartalı ve sadece Çamlık'ta bulunan Karaçam türlerinin korunması ve tanıtılması, sosyal, kültürel ve turizm faaliyetlerine uygun olması, özellikle yakın çevresinin açık hava rekreasyon ve dinlenme ihtiyacını karşılayabilmesi amacıyla milli park ilan edilmiştir.
,
Çapanoğlu Camii
Çapanoğlu Camii şehrin merkezî bir yerinde, Cumhuriyet Meydanı yakınında İstanbulluoğlu mahallesindedir. Halk arasında Büyük Cami veya Ulucami diye anılan yapı, Osmanlı İmparatorluğu Döneminde Avrupa etkisinde ortaya çıkan Türk mimari tarzının Anadolu’daki önemli örneklerinden biridir.
İki ayrı tarihte inşa edilen caminin ilk inşa edilen bölümüne “içeri cami”, sonrasında inşa edilen bölümüne ise “dışarı cami” denilmektedir.İçeri cami denilen ve binanın güney parçasını teşkil eden bölüm, harimin orta kapısının üzerindeki iç kitâbeye göre Bozok sancağı valisi Çapanoğlu Mustafa Bey tarafından 1193 (1779) yılında yaptırılmıştır. Bu bölüme kuzeyden eklenmiş olan ve “dışarı cami” diye anılan mekân ise günümüzdeki giriş revakına açılan kapı üzerindeki kitâbeden anlaşıldığı üzere Mustafa Bey’in kardeşi Süleyman Bey tarafından 1208’de (1793-94) inşa ettirilmiştir.
Yozgat Saat Kulesi
Yozgat Saat Kulesi Tevfik Zade Ahmet Bey’in belediye başkanlığı zamanında Şakir Usta adındaki bir ustaya yaptırılmıştır. Yozgat şehir merkezindeki bu heybetli ve asırlık kule zemin kat ve çanların bulunduğu kısımlarla birlikte yedi kattır. Sarı köfedeki kesme taşlarla inşa edilmiştir. Çanların bulunduğu kattan itibaren üstteki ilk kattaki her cepheye ayrı yerleştirilmiş 4 saat bulunmaktadır. Her saat başında çalan çanlar şehrin her tarafından duyulacak şekildedir. Saatlerin 4 ayar topuzunun 250 kilogram olduğu söylenmektedir. Kuledeki saatler kule ile aynı yaştadır.
Tarihi Askerlik Şubesi Binası
Yozgat Merkez, Cumhuriyet Meydanı'nın güneydoğusunda yer alan Yozgat Askerlik Şubesi Binası, kitabesine göre H.1311 / M.1895 - 1896 tarihinde Sultan II. Abdülhamid Dönemi'nde yapılmıştır. İki katlı olarak inşa edilmiştir. Binada yapı malzemesi olarak sarı renkli kesme taş kullanılmıştır. Bina girişi kuzey cephede yer alan revaklı bir mahalden sağlanmıştır. Revak kemerleri dört adet silindirik taş sütun üzerine oturtulmuştur. Kemerlerin duvarlara bindirildiği kısımlarda yaprak motifleri vardır. Revaklı mahalden binaya giriş sütunlarla çevrelenmiş taş çerçeveli, yuvarlak kemerli ahşap kanatlı bir kapı ile sağlanmıştır. Kemer üzerindeki kilit taşı, aslanağzı kabartmasına benzer volütlü taş parça şeklindedir. Taş çerçeve üzerinde vazoda çiçek motifi figürü ile çelenk içerisinde eski Türkçe yazı mevcuttur. Kapının iki yanında yuvarlak kemerli taş çerçeveli iki pencere bulunmaktadır.
Yozgat Müzesi
Yozgat Müzesi (Nizamoğlu Konağı) Gayri Menkul Eski Eserler Yüksek Kurulu Başkanlığınca 1975 yılında korunması gerekli eski eserler kapsamına alınmıştır. Yozgat Merkez İstanbulluoğlu Mahallesi'nde yer alan konak, 1871 tarihinde yapılmış uzun yıllar konut olarak kullanılmış bir müddet “Kız Sanat Okulu” ve bir dönem de “Tekel Deposu” olarak hizmet vermiştir. 1979 yılında kamulaştırılan Konak büyük bir onarım sonrası 1985 yılında “Müze” olarak hizmete girmiştir.
Müzenin alt kat salonlarında arkeolojik eserler, üst kat salonlarında ise etnografik eserler sergilenmektedir. Üst kat odalarda 19'uncu yüzyıl resim sanatının nadide örnekleri dikkate değerdir.Nizamoğlu Konağı esas itibarıyla bir Etnografya Müzesi olarak açılmıştır. 1985 yılından 2008 yılına kadar Yozgat Müzesi etnografik teşhir özelliklerini korumuş, son yapılan düzenlemelerle ilin arkeolojik potansiyelini yansıtan üç salon ziyaretçilerin beğenisine açılmıştır.
KAYNAK: https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/yozgat/gezilecekyer